Ο λόγος για τον Φάμπιο Πανέτα, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ιταλός και κυρίως «Νότιος»,ο Πανέτα δεν διστάζει κάθε φορά να χαλάει τα σχέδια των Γερμανών και άλλων βορείων συναδέλφων του στην ΕΚΤ, που έχουν ως μοναδική Βίβλο τη λιτότητα και την αυστηρή δημοσιονομική πολιτική στην Ευρώπη. Σε μια περίοδο μάλιστα που οι περισσότεροι πολίτες αγωνιούν για το τι θα συμβεί τώρα που αρχίζουμε να μιλάμε για έναν μεταπανδημικό κόσμο. «Θα συνεχιστεί και μέχρι πότε το αντι-Covid bazooka που υιοθέτησε πέρυσι η Lagarde & Co ; `Η θα επιστρέψουμε στο λεγόμενο πρόγραμμα QE της ποσοτικής χαλάρωσης , που δεν αποδείχτηκε και τόσο επιτυχημένο;» διερωτάται η ιταλική οικονομική ιστοσελίδα «Finanzaonline».
Τα «γεράκια» δεν παραιτούνται εύκολα. Ηδη, χθες ο αρχι-ιέρακας της λιτότητας , πρόεδρος της γερμανικής Bundesbank , Γενς Βάιντμαν δεν δίστασε να διατάξει τις κυβερνήσεις της ΕΕ «να περικόψουν τις δημόσιες δαπάνες μετά την πανδημία για να αποφευχθεί η σύγκρουση με τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ», όπως είπε χαρακτηριστικά. «Πρέπει να είναι σαφές σε όλους ότι δεν βάζουμε τη νομισματική πολιτική στην υπηρεσία της δημοσιονομικής πολιτικής», προειδοποίησε ο Βάιντμαν ,ζητώντας ουσιαστικά την επιβολή λιτότητας μετά την πανδημία και στοχεύοντας τα «περιστέρια» της ΕΚΤ.
Με τη δήλωση αυτή ,ο Βάιντμαν θέλησε ουσιαστικά να απαντήσει στον ομοτράπεζό του στη διοίκηση της ΕΚΤ, Φάμπιο Πανέτα, που σε συνέντευξή του στην ιαπωνική εφημερίδα Nikkei, είχε στείλει μήνυμα στα «γεράκια»: «Στις σημερινές συνθήκες δεν δικαιολογείται μείωση του ρυθμού αγοράς κρατικών ομολόγων και κάθε συζήτηση σχετικά με τη σταδιακή κατάργηση του PEPP είναι σαφώς πρόωρη». Ο Ιταλός τραπεζίτης προανήγγειλε μάλιστα ότι στην σύνοδο της ΕΚΤ στις 10 Ιουνίου, όπου η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ανακοινώσει τις αποφάσεις για την νομισματική πολιτική , θα συνεχιστούν οι αγορές ομολόγων PEPP,ύψους 1,85 τρισεκατομμυρίων ευρώ ,με τον τρέχοντα αυξημένο ρυθμό.
Αλλωστε.λίγες ημέρες νωρίτερα και η πρόεδρος της ΕΚΤ ,Κριστίν Λαγκάρντ είχε προεξοφλήσει στη σύνοδο του Eurogroup στην Λισαβώνα ότι «είμαστε αποφασισμένοι να διατηρήσουμε τους ευνοϊκούς όρους χρηματοδότησης, χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα PEPP και θα το πράξουμε τουλάχιστον μέχρι τον Μάρτιο του 2022». «Χρειάζεται ακόμα πολύς χρόνος για να μπορέσουμε να διασχίσουμε τη γέφυρα της πανδημίας» ,λέει η Κριστίν Λαγκάρντ και προσθέτει: «Η οικονομία της Ευρωζώνης περπατά χάρη σε δύο «δεκανίκια»: ενός φορολογικού και ενός νομισματικού. Πρέπει να είμαστε σταθεροί για να μπορέσουμε να περπατήσουμε με τη δύναμή μας και με αποφασιστικό σταθερό τρόπο», τονίζει η επικεφαλής της ΕΚΤ.
Οι απόψεις αυτές των «περιστεριών» της ΕΚΤ διατυπώθηκαν δημοσίως καθώς τις τελευταίες ημέρες και ενόψει της συνεδρίασης της 10ης Ιουνίου, τα νεοφιλελεύθερα «γεράκια» του βορρά , βλέποντας ότι η πανδημία αρχίζει να υποχωρεί λόγω των εμβολιασμών, έχουν αρχίσει και πάλι να βγαίνουν από τα λαγούμια τους και να αξιώνουν επιστροφή στη λιτότητα σε όλη την Ευρώπη. Δεκατέσσερις Γερμανοί Χριστιανοδημοκράτες αλλά και Σοσιαλδημοκράτες πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες, δημοσίευσαν μάλιστα ένα μνημόνιο στην εφημερίδα Süddeutsche Zeitung, εκφράζοντας φόβους για «κοινωνική έκρηξη και πολιτική πόλωση» , επειδή η ΕΚΤ συνεχίζει και αγοράζει κρατικά ομόλογα των χωρών μελών της ΕΕ για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. Ανάμεσα στους 14 υπογράφοντες είναι ο σκληροπυρηνικός Χριστιανοσοσιαλιστής ,πρώην πρωθυπουργός της Βαυαρίας , Εντμουντ Στόιμπερ αλλά και ο Σοσιαλδημοκράτης ,πρώην υπουργός Οικονομικών, Πέερ Στάινμπρουκ . Οι διακομματικοί ιέρακες του νέο-φιλελευθερισμού αντιδρούν σε κάθε σκέψη για αμοιβαιοποίηση του χρέους, τάσσονται ενάντια στο Ταμείο Ανάκαμψης και ουσιαστικά ζητάνε επιστροφή στην λιτότητα
Τυφλωμένοι νεοφιλελεύθεροι
Το μνημόνιο των «14» ,αναφέρει χαρακτηριστικά ότι οι «υπερβολικά επεκτατικές νομισματικές πολιτικές» της ΕΚΤ θα προκαλέσουν «δομικά αδύναμη ανάπτυξη». Ανασύρουν μάλιστα το φάντασμα του πληθωρισμού, αν και σύμφωνα με την ΕΚΤ είναι απίθανο να ξεπεράσει το 2%: τον Μάρτιο, η ΕΚΤ προέβλεπε μέσο όρο πληθωρισμού 1,5% για το 2021, 1,2% το 2022 και 1,4% το 2023. Με την ανάκαμψη να παραμένει αβέβαιη και την αύξηση του πληθωρισμού προσωρινή ,η ηγεσία της ΕΚΤ δεν θα πρέπει άλλωστε, καν να εξετάσει το ενδεχόμενο αυστηρότερης νομισματικής πολιτικής.
Οι “14” επικρίνουν το ίδιο ταμείο ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ ,το οποίο – όπως ισχυρίζονται-«οδηγεί ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ να αρπάξουν την ευκαιρία να προωθήσουν την ιδέα της δημιουργίας ενός κοινού χρέους…Κάτι που θα παρακάμψει τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας που δημιουργήθηκε για την εκταμίευση δανείων σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης». Τι λένε σε απλή μετάφραση τα «γεράκια»; Επιστροφή στην αποτυχημένη και καταστροφική, αυστηρή δημοσιονομική πολιτική της λιτότητας, που μόνο δεινά απέφερε στην Ευρωπαϊκή Ενωση στα χρόνια της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Μια νέο-φιλελεύθερη συνταγή που αν εφαρμοστεί μετά το τέλος της πανδημίας θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε κοινωνική έκρηξη, καθώς οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις δεν έχουν ακόμη φανεί στο σύνολό τους. Οπως γράφει μάλιστα η ιταλική ιστοσελίδα «finanzaonline», «ο πρώην υπουργός Οικονομικών και νυν πρόεδρος της Bundestag, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ,είχε σίγουρα σχέση με την ομάδα των 14 γερμανικών «γερακιών», αν και δεν εμφανίζεται μεταξύ των υπογραφόντων. Κάποιες πηγές επιμένουν επίσης ότι στη διατύπωση του μνημονίου αυτού βοήθησε ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, Γιενς Βάιντμαν» ,σημειώνει η ιταλική οικονομική ιστοσελίδα.
Τρομάζουν τα ζόμπι του νέο-φιλελευθερισμού
Η παρέμβαση αυτή δεν είναι άσχετη βέβαια, με το νέο πολιτικό κλίμα που αρχίζει να διαφαίνεται στην Ευρώπη με πρώτο σταθμό τις γερμανικές εκλογές της 26ης Σεπτεμβρίου. Οι υπέρμαχοι του νεοφιλελευθερισμού Γερμανοί Χριστιανοδημοκράτες αλλά και ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν χάνουν έδαφος ,με αποτέλεσμα σε έναν χρόνο η Ευρώπη ίσως και να αλλάξει «άξονα». Ο κεϋνσιανός Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι, οι αντι-νεοφιλελεύθεροι στην πλειοψηφία τους Πράσινοι στη Γερμανία, αλλά και πολιτικοί ηγέτες που αγωνίστηκαν κατά της λιτότητας στην υπόλοιπη Ευρώπη, αναμένεται να δώσουν τον τόνο. Ακολουθώντας πολύ πιο θαρραλέα την γραμμή Μπάιντεν ,στις Ηνωμένες Πολιτείες. Κάτι που τρομάζει τα ζόμπι του νεοφιλελευθερισμού στην Ευρώπη. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι τα «γεράκια» , θα κάτσουν με σταυρωμένα τα χέρια . «Θα πουλήσουν ακριβά το τομάρι τους» ,προειδοποιεί ο επικεφαλής οικονομολόγος του ιταλικού επενδυτικού ομίλου AcomeA, Πασκουάλε Ντιανά. « Η συνεδρίαση της ΕΚΤ στις 10 Ιουνίου θα αποτελέσει πραγματικό σημείο καμπής και θα προκύψουν πολλές παγίδες για την πρόεδρο, Κριστίν Λαγκάρντ, και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου» ,λέει ο Ιταλός οικονομολόγος ,που διετέλεσε και διευθυντικό στέλεχος της Morgan Stanley. «Η συναίνεση που επικράτησε στο συμβούλιο της ΕΚΤ κατά τις πιο σκοτεινές ημέρες της πανδημίας ,θα μετατραπεί σε αυξανόμενη διαφωνία καθώς βελτιώνονται οι προοπτικές της Ευρωζώνης» ,εκτιμά ο Πασκουάλε Ντιανά. Εκτιμά πάντως πως «σε κάθε περίπτωση, η επιστροφή στην πολιτική της αυστηρής λιτότητας φαίνεται απίθανη, δεδομένης της τρέχουσας τάσης, αλλά είναι ασφαλές να στοιχηματίσουμε ότι τα «γεράκια» θα πουλήσουν τη ζωή τους ακριβά», καταλήγει ο αναλυτής της AcomeA.
Ο αντιπρόεδρος της ΕΕ, Βάλντις Ντομπρόβσκις λέει ότι η επιστροφή στην «κανονικότητα» του Συμφώνου Σταθερότητας θα ξεκινήσει το 2023. Τι σχέση έχει βέβαια η «κανονικότητα» με τον «ζουρλομανδύα» της λιτότητας ,που επιβάλει το Σύμφωνο Σταθερότητας;
Η Νάντια Τσάρμπι ,επικεφαλής οικονομολόγος της Pictet Wealth Management, τονίζει ότι δυστυχώς «προς το παρόν ,οι ηγέτες της ΕΕ υποστηρίζουν μια κεϋνσιανή πολιτική , αλλά απρόθυμα, επειδή το όραμά τους για τον κόσμο δεν έχει αλλάξει». Κάποιοι καραδοκούν να επιβάλουν τη λιτότητα μόλις μπορέσουν, λέει ο οικονομολόγος και καθηγητής στο Παρισινό Πανεπιστήμιο Sciences Po, Φραντσέσκο Σαρακένο. «Το σχέδιο ανάκαμψης μπορεί πετύχει μόνο αν οι νοοτροπίες αλλάξουν μακροπρόθεσμα τόσο στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα όσο και στα κράτη μέλη. Αλλιώς ,θα αποτύχει», προσθέτει.
Μπορεί κάποιοι Ευρωπαίοι ηγέτες να αρχίζουν να ορκίζονται στον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, αλλά υπάρχει μια διαφορά: Όπως λέει η Νάντια Τσάρμπι «η κύρια διαφορά μεταξύ των πακέτων τόνωσης της Ευρώπης και της Αμερικής δεν είναι απλώς ότι ο Μπάιντεν έβαλε περισσότερα χρήματα στο τραπέζι: Υπάρχει μια άλλη σκέψη και διαφορετικές πολιτικές δεσμεύσεις στις δύο ακτές του Ατλαντικού .Η Ευρώπη δεν έχει σταθερή δέσμευση για δημοσιονομική επέκταση πέρα από την πανδημία». Γι` αυτό και τα «γεράκια» ακονίζουν τα νύχια τους…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου